En 2021, máis dunha quinta parte da poboación da Unión Europea tiña 65 anos ou máis. As tendencias demográficas actuais suxiren que haberá 130 millóns de europeos maiores de 65 anos para 2050. Para 2040, segundo a Organización Mundial da Saúde (OMS), a poboación mundial de 65 anos ou máis superará os 1.300 millóns. Cal é a receita para chegar a unha vellez saudable? Talvez debamos comer mellor?
Unha maior esperanza de vida trae consigo os seus propios desafíos, como o aumento das discapacidades físicas e mentais. As enfermidades relacionadas coa idade como o cancro, a deterioración mental e física non son infrecuentes. En xeral, a poboación que envellece rapidamente impón demandas custosas aos sistemas de saúde en apuros.
“Os cambios na nutrición e o estilo de vida son, con moito, as formas máis rendibles de promover un envellecemento saudable a nivel da poboación”, di Hermann Stuppner, xefe de departamento da facultade de Química e Farmacia da Universidade de Innsbruck en Austria. O científico desenvolveu o proxecto MediHealth, que se inspirou na dieta mediterránea, entre outros hábitos alimenticios en todo o mundo, para comprender que plantas nos axudan a envellecer mellor.
A dieta mediterránea
A área do Mediterráneo, especialmente Creta, asociouse durante moito tempo con baixas taxas de enfermidade coronaria (CC), cancro de mama e de colon. Algúns científicos atribúeno ao alto consumo de aceite de oliva, que serve como fonte principal de graxas na dieta.
O proxecto MediHealth seleccionou plantas orixinarias de Grecia, Vietnam, Sudáfrica, Tunes e Chile. Finalmente, só a pequena Cichorium spinosum verde silvestre coñecida como “chicoria espiñenta” foi elixida como ingrediente nun novo produto nutracéutico competitivo.
Un nutracéutico é un produto alimenticio que brinda beneficios médicos ou de saúde, incluída a prevención e o tratamento de enfermidades.
Os cambios na nutrición e o estilo de vida son as formas máis rendibles de promover un avellentamento saudable
Stuppner comprácese en que “os efectos beneficiosos dunha alimentación saudable sexan amplamente recoñecidos e recoñecidos a nivel mundial”. Pero, sinala, a maioría das plantas alimenticias nin sequera foron investigadas e aínda se descoñecen os seus beneficios.
O proxecto MediHealth funcionou cunha estrutura única que reuniu a 13 grupos diferentes de expertos tanto do mundo académico como da industria. Crearon e analizaron metabolitos que imitan o procesamento de extractos de plantas por parte do sistema dixestivo humano.
Os científicos querían saber se estes poderían deter o declive relacionado coa idade. Isto produciría unha sólida base científica para o desenvolvemento de novos produtos para combater os efectos do envellecemento.
Stuppner explica que esta estratexia de compartir entre equipos multidisciplinarios “axuda a aumentar o interese científico na investigación de produtos naturais”. A pesar das profundas colaboracións, algunhas preguntas quedaron sen resposta. Por iso, os socios de MediHealth seguiron traballando xuntos despois da finalización do proxecto en 2019.
É unha perspectiva que debe ser benvida. “Sen dúbida, cabe esperar algúns resultados novos”, di Stuppner, “en relación cos novos produtos naturais, a súa actividade farmacolóxica, os seus mecanismos de acción e o seu impacto no envellecemento saudable”.
Vello pero independente
As persoas maiores poden necesitar, de media, máis proteínas que as persoas máis novas. A inxesta inadecuada de proteínas por parte dos adultos maiores é motivo de preocupación. O estudo InDEPENDEnt analizou o impacto das dietas baseadas en proteínas sobre a discapacidade nos europeos e estadounidenses que envellecen.
“Como unha persoa desexa envellecer varía de persoa a persoa”, di Nuno Mendonça da Universidade Nova de Lisboa en Portugal, quen participou nesta investigación. “Con todo, e en xeral, aos adultos maiores impórtalles máis poder manterse independentes e realizar as súas actividades diarias que simplemente estender a esperanza de vida sen calidade de vida”.
O xurdimento da discapacidade pode ser gradual ou pode ser repentino despois dun evento estresante importante, explica Mendonça.
A chamada “boa alimentación”, que proporciona a unha persoa todos os nutrientes necesarios segundo o seu sexo, idade e estado de saúde, vai da man da actividade física á hora de resistir as enfermidades propias da idade. Xuntos, tenden a previr o declive muscular que pode conducir á discapacidade.
A inxesta axeitada de proteínas pareceu ser eficaz para previr a discapacidade incidente
O proxecto analizou datos de catro grandes estudos en Europa e América do Norte. Os achados de InDEPENDEnt súmanse á evidencia de que unha inxesta adecuada e sostida de proteínas ao longo do tempo pode atrasar o proceso de envellecemento.
O resultado non foi inesperado. “A boa nutrición xoga un papel moi importante na prevención”, dixo Mendonça. “A inxesta adecuada de proteínas parecía ser eficaz para previr a discapacidade incidente”.
Aínda queda moito por entender, por exemplo, os requirimentos de proteínas en condicións específicas en adultos maiores. Hai preguntas sobre que diferenzas existen, se as hai, entre as fontes de proteínas e o papel dos aminoácidos, que son os compoñentes básicos das proteínas. Aínda existe certa controversia sobre o aumento das pautas dietéticas de proteínas para adultos maiores sans a pesar do amplo acordo na comunidade científica.
Estes estudos, xunto con outros, poden informar o desenvolvemento de novas pautas de proteínas dietéticas para adultos maiores e intervencións de saúde pública. Como seguimento, o equipo está a planear un novo proxecto chamado IPHUNCTION para estudar a interacción entre as proteínas e a actividade física.
A idade é inevitable, pero a alimentación e a nutrición poden ser a clave para garantir que o proceso de envellecemento sexa saudable e positivo.
A investigación descrita neste artigo financiouse con fondos da UE. Artigo publicado orixinalmente en Horizon, a revista de Investigación e Innovación da Unión Europea
Deixa unha resposta