Un estudo liderado polo CIBER (Centro de Investigación Biomédica en Rede) e o Instituto de Investigación Biomédica de Xirona Dr. Josep Trueta (IDIBGI) vincula directamente a comida ultraprocesada coa depresión, co volume de substancia gris do circuíto cerebral mesocorticolímbico e con parámetros de inflamación.
O traballo pretende arroxar luz sobre os posibles efectos adversos que o consumo de ultraprocesados (que inclúen snacks, bebidas azucradas, precociñados, bolería industrial, carnes procesadas, galletas, lácteos azucrados, cereais refinados, pizzas ou nuggets) pode ter sobre a saúde mental e o cerebro.
A maioría destes alimentos ten unha densidade de nutrientes baixa cunha concentración enerxética máis alta que a dos alimentos non procesados. Son ricos en ácidos graxos saturados e trans, azucres engadidos e sal, e son pobres en proteínas, fibra dietética e micronutrientes. Ademais, este tipo de produtos adoitan conter aditivos para intensificar as súas calidades sensoriais e imitar a aparencia dos alimentos minimamente procesados, o que os fai comestibles, saborosos, altamente atractivos e potencialmente adictivos.
Actualmente, os trastornos depresivos figuran entre as doenzas psiquiátricos máis comúns en todo o mundo, limitan severamente o funcionamento psicosocial e diminúen notablemente a calidade de vida de quen os padece. En datos da Organización Mundial da Saúde (OMS), uns 280 millóns de persoas viven con depresión.
Agora, os investigadores principais deste estudo, Oren Contreras-Rodríguez e José Manuel Fernández-Real, explican que tiñan como obxectivo determinar a relación entre o consumo de ultraprocesados e os síntomas depresivos, así como proporcionar novos datos sobre a asociación entre o consumo destes produtos e os volumes de materia gris cerebral en 152 persoas adultas.
Avaliáronse os síntomas depresivos das persoas da mostra, realizáronse imaxes de resonancia magnética estrutural e medíronse parámetros metabólicos
Propoñíanse, así mesmo, explorar os efectos de interacción coa obesidade, así como avaliar se os biomarcadores inflamatorios median estas asociacións previas. “Como hipótese de traballo, esperabamos que un maior consumo de ultraprocesados se asociase cun maior risco de síntomas depresivos e un menor volume de substancia gris na amígdala e rexións frontais, especialmente en participantes con obesidade, xa que adoitan caracterizarse por presentar un maior consumo de ultraprocesados”, indica Contreras-Rodríguez. E, efectivamente, “os resultados confirmaron a nosa hipótese”, sinala Fernández-Real.
A dieta a exame
Para este estudo transversal, recrutáronse a 233 persoas e obtívose unha mostra final de 152 participantes. Co foco posto no consumo de ultraprocesados, recompilouse información sobre a dieta destas persoas durante o último ano, mediante cuestionarios de frecuencia alimentaria validados. Á súa vez, utilizouse o sistema de clasificación de alimentos NOVA para identificar os alimentos e bebidas, en función do seu grao de procesamento. Finalmente, tamén se calculou a porcentaxe de consumo de ultraprocesados na dieta global.
Doutra banda, avaliáronse os síntomas depresivos e realizáronse imaxes de resonancia magnética estrutural. Finalmente, medíronse varios parámetros metabólicos e biomarcadores inflamatorios, como o reconto de glóbulos brancos, a proteína de unión a lipopolisacárido e a proteína C reactiva.
Un dos resultados principais é a asociación entre un maior consumo de ultraprocesados e unha maior presenza de síntomas depresivos, así como un menor volume en rexións cerebrais implicadas en procesar a recompensa e monitorizar o conflito, aspectos esenciais na toma de decisións, incluíndo as alimentarias. Tamén destaca a mediación a cantidade de glóbulos brancos na asociación entre o consumo de ultraprocesados e os síntomas depresivos.
En efecto, a asociación entre o consumo destes produtos e os síntomas depresivos foi especialmente notable no grupo con obesidade (58.6 % dos participantes), que partían dunha maior presenza de síntomas depresivos en comparación co grupo sen obesidade.
En conclusión, a investigación apoia a evidencia previa e proporciona novos datos que asocian os hábitos alimentarios con cambios na estrutura de redes cerebrais concretas. Ademais, mostra que estas asociacións poderían ser dependentes da presenza de obesidade e dos niveis de inflamación periférica.
O traballo de investigación estivo liderado por dúas áreas do CIBER, CIBERSAM (Saúde Mental) e CIBEROBN (Fisiopatoloxía da Obesidade e Nutrición). Tamén colaboraron investigadores da Axencia de Saúde Pública de Barcelona e do Instituto de Investigación de Sant Pau.
Deixa unha resposta