Na última década, o desprestixio dos refrescos e as bebidas azucradas polos seus efectos negativos para a saúde, máis aló de que fomentan a obesidade, xerou un cambio na demanda dos consumidores. Agora buscamos augas con novos sabores e produtos con calidade nutricional e maiores beneficios para a saúde, sen renunciar a que sexan apetecibles.
E entre as diferentes opcións atópase a auga con gas. Pero merece a pena pasarse ás burbullas? Esta alternativa conta, desde logo, con puntos a favor: mantén a efervescencia, é máis refrescante –o que axuda a acougar a sede– e non achega azucres nin calorías.
Nalgúns países europeos bébese de maneira habitual. E aínda que noutros lugares, como España, o seu consumo experimentou un crecemento nos últimos anos, segue sendo residual: supón o 3,0 % do mercado da auga embotellada, o que se traduce en 1,91 litros por persoa e ano.
Ricas en minerais
As modalidades de burbullas non son máis que auga con ácido carbónico disolto, responsable do lixeiro sabor amargo e a efervescencia. E como sucede coa auga natural, existen diferentes tipos: carbonatadas, cálcicas, sulfatadas, magnésicas, sódicas ou cloruradas.
Entre os trazos distintivos, cabe destacar que a súa concentración de minerais parece ser superior ao normal, ten maior osmolaridade (concentración total de substancias disoltas nun líquido) e un pH básico (superior ao de auga pura, que é neutro). Ese contido de minerais varía segundo a marca comercial ou a zona xeográfica onde se obteña.
Pero inflúe todo isto na súa capacidade de hidratar? Aínda que non se investigou o suficiente, parece que o fai tan ben como a auga sen gas embotellada ou da billa. Ou mesmo mellor, grazas precisamente á súa abundancia de minerais.
En 2009, a Organización Mundial da Saúde destacou a importancia da composición da auga que bebemos e subliñou a necesidade de promover o consumo de produtos altamente mineralizados, xa que axuda a conseguir a achega das necesidades nutricionais deses ingredientes. A auga con gas cumpriría amplamente a recomendación da OMS.
Os seus verdadeiros efectos para a saúde
Aínda que o coñecemento das propiedades beneficiosas de certas augas remóntase a Hipócrates (460 a. e. c.-370 a. e. c.), non foi ata o século XX cando apareceron os primeiros datos epidemiolóxicos que relacionaron o seu consumo coa (boa) saúde.
Estes efectos positivos parecen estar relacionados coa cantidade de minerais que incorporan, e aínda que fan falta máis estudos, parece que as opcións de burbullas presentarían vantaxes, con algúns matices:
1. Función dixestiva ou gastrointestinal. Varios traballos suxiren que a auga con gas mellora a deglución en suxeitos sans –mesmo en pacientes con disfaxia– e alivia a dispepsia (malestar estomacal). Ademais, axudaría a reducir o estrinximento e producir a sensación de saciedade, virtudes que poderían favorecer a redución do peso corporal.
Pero tamén hai probas pola contra. Estudos in vitro e en mozos sans observaron que beber auga con burbullas aumenta os niveis de grelina (a hormona encargada do aumentar o apetito) e, por tanto, a inxesta de alimentos. Así mesmo podería favorecer a distensión abdominal e as molestias gástricas, posiblemente pola acción do ácido carbónico. En suma: necesítase máis investigación.
2. Función urinaria e prevención de cálculos renais. Un estudo australiano indica que o consumo diario de auga con gas pode previr a formación de cálculos renais. O contido de bicarbonato e o aumento da carga alcalina e o pH urinario evitaría as agregacións de oxalato de calcio. A longo prazo, as augas ricas en calcio, magnesio e bicarbonato terían vantaxes neste aspecto. Convén, por tanto, ler atentamente as etiquetas das botellas.
No lado negativo, outro traballo indica que a inxesta de bebidas carbonatadas (incluída a protagonista deste artigo) aumenta o risco de incontinencia de esforzo ou vejiga hiperactiva en mulleres maiores de 40 anos.
3. Diminución do risco cardiovascular. A ciencia apoia a importancia de hidratarse correctamente para a manter a saúde metabólica, reducir o risco cardiovascular e a síndrome metabólica e previr a hipertensión. Concretamente, diferentes estudos indican que as augas ricas en minerais –incluída a que incorpora ácido carbónico– son beneficiosas para regular a presión arterial. Iso débese ao efecto alcalino e á achega de magnesio ou calcio, que melloran os mecanismos de vasoconstricción e frecuencia cardíaca.
Ao mesmo tempo, algunhas investigacións observaron que beber un litro de auga con gas ao día parece reducir os marcadores de risco cardiometabólico (colesterol e glicosa). Con todo, non se rexistran cambios nos niveis de triglicéridos, peso e índice de masa corporal.
4. Saúde ósea e dental. Segundo indican as evidencias, inxerir un litro deste tipo de bebida diariamente non afecta á remodelación ósea en mulleres posmenopáusicas. Por contra, a auga con gas parece que pode deteriorar o soporte da dentición en idades temperás, debido a que non está fluorada. Con todo, hai que ter en conta que o potencial de erosión dental da auga con ou sen gas é cen veces inferior ao dos refrescos.
Visto todo o anterior, necesítase máis investigación para comprender completamente os efectos sobre a saúde da auga con gas, dependendo da composición de minerais e a procedencia xeográfica ou marca. Aínda así, podemos considerala como unha alternativa máis saudable á auga de baixa mineralización. E, por suposto, ás bebidas ou refrescos azucrados.
*Sofía Pérez Calahorra é doutora en Ciencias da Saúde. Profesora no Grado de Enfermería. Investigadora postdoutoral IIS Aragón e Universidade de Zaragoza., Universidade de Zaragoza
Carmen Rodrigo Carbó é investigadora predoutoral do grupo dislipemias primarias, Universidade de Zaragoza
Irene Gracia Rubio é investigadora predoutoral do grupo dislipemias primarias, Universidade de Zaragoza
Itziar Lamiquiz Moneo é profesor axudante doutor de Neuroanatomia e investigadora da unidade de lípidos do Miguel Servet , Universidade de Zaragoza
Rocío Mateo Gallego é profesora no Grado de Nutrición H. e Dietética (Dpto. de Enfermería e Fisiatría), Universidade de Zaragoza
Cláusula de divulgación: Irene Gracia Rubio recibe fondos do Instituto de saúde Carlos III a través dun contrato Sara Borrell. Carmen Rodrigo Carbó, Itziar Lamiquiz Moneo, Rocío Mateo Gallego e Sofía Pérez Calahorra non reciben salarios, nin exercen labores de consultoría, nin posúen accións, nin reciben financiamento de ningunha compañía ou organización que poida obter beneficio deste artigo, e declararon carecer de vínculos relevantes máis aló do posto académico citado.
Deixa unha resposta