O Goberno de España anunciou dúas medidas para tratar de frear a enorme taxa de obesidade e sobrepeso na poboación infantil. Unha delas é prohibir a publicidade de alimentos non saudables dirixidos a menores de 15 anos. Xa era hora.
Os últimos datos do Estudo ALADINO 2019 volveron a poñer en primeiro plano a enorme incidencia de sobrepeso e obesidade infantil en España.
O 40% dos nenos e nenas entre 6 e 9 anos sofren desta condición no noso país. Destes, o 60% seguirá tendo exceso de peso cando sexan maiores.
Unha das recomendacións da Organización Mundial da Saúde (OMS) para frear estoutra pandemia é prohibir o márketing de alimentos non saudables dirixidos a nenos. A OMS recoñece que a publicidade en TV inflúe nas preferencias alimenticias e nas pautas de consumo da poboación infantil. Por tanto, regular este márketing debe ser prioritario para os gobernos.
Son saudables os alimentos dirixidos a nenos e adolescentes?
Non. Segundo a OMS, a promoción de alimentos e bebidas para nenos céntrase principalmente en produtos ricos en graxas, azucre ou sal.
A comercialización destes produtos foi recoñecida en Europa como un dos factores de risco que contribúen á obesidade infantil e ao desenvolvemento de Enfermidades non Trasmisibles.
Os resultados dun estudo que realizamos na Universidade Miguel Hernández, con máis de 3.000 alimentos dispoñibles no mercado español, son altamente preocupantes. Dos 563 alimentos dirixidos a nenos ou adolescentes, o 97% clasificáronse como non saudables. Ademais, o 62% dos produtos eran ricos en graxas; o 59%, en azucres libres; o 45%, en graxas saturadas e outro 45% en sodio/sae.
Tamén atopamos que os produtos dirixidos a nenos ou adolescentes tiñan peor calidade nutricional que o resto. Isto debíase a un maior contido en enerxía, azucres, sal e graxas saturadas. Pola contra, tiñan menor contido de proteínas e fibra.
Curiosamente, observamos que moi poucos alimentos saudables promocionábanse para nenos ou adolescentes. Isto sucedía cos legumes, a pasta, o arroz, os froitos secos ao natural, o peixe ou o marisco sen ingredientes adicionais.
Os nosos resultados son similares a traballos realizados noutros países como Estados Unidos, Canadá, Nova Zelandia, Brasil, Uruguai ou Eslovenia. Por tanto, os alimentos con márketing dirixido a nenos ou adolescentes en todo o mundo son, na súa gran maioría, non recomendables desde o punto de vista nutricional.
Que regulación hai?
En 2005 naceu o Código PAOS en España como unha forma de autorregulación da publicidade de alimentos e bebidas dirixidos a menores. O código era voluntario e a el podíase adherir calquera empresa de alimentación. Este código forma parte da Estratexia NAVES da Axencia Española de Seguridade Alimentaria e Nutrición (AESAN) para previr a obesidade en España.
Tras 15 anos, o código PAOS resultou totalmente inefectivo, principalmente debido ao seu carácter voluntario e á ausencia de sancións disuasorias. De feito, varios estudos demostraron o seu claro incumprimento por parte das empresas que voluntariamente se comprometeron a aplicalo.
Por tanto, faise necesario implementar un sistema de regulación da publicidade de alimentos para nenos que garanta un alto grao de protección dos menores. O Ministerio de Consumo español propón permitir a publicidade para nenos só en caso de alimentos considerados saudables. Serían considerados saudables aqueles clasificados como A ou B segundo o sistema Nutri-Score.
Antecedentes
A Food Standards Agency do Reino Unido foi a primeira institución que desenvolveu uns criterios para detectar os alimentos con alto contido de graxa saturada, sal ou azucre. O obxectivo deste modelo de perfil nutricional era reducir a exposición dos nenos á publicidade destes alimentos en televisión.
Pola súa banda, a oficina rexional da OMS en Europa (OMS-E) desenvolveu un modelo propio en 2015, a Organización Panamericana da Saúde ( PAHO) seguiulle en 2016 e a oficina rexional da OMS no Mediterráneo Oriental, en 2017. Entre os obxectivos figuraba o de limitar o márketing de alimentos non saudables dirixidos a nenos.
Diferenzas co criterio de Nutri-Score
Cando comparamos tres destes modelos coa proposta do Ministerio de Consumo español, vemos que hai grandes coincidencias. Segundo estes, non se podería facer publicidade dirixida a nenos de cereais de almorzo e refrescos azucrados, queixo, salchichas ou zumes.
* A presenza de edulcorantes no alimento é unha das razóns para non permitir a publicidade dirixida a nenos.
Con todo, o criterio do Nutri-Score si permitiría o márketing para nenos de bebidas sen azucres engadidos pero con edulcorantes. Iso non sería posible se se aplicasen os perfís nutricionais da PAHO ou da OMS en Europa.
Outra diferenza importante é que Nutri-Score presenta unha maior tolerancia aos azucres engadidos. Isto abriría a porta á publicidade infantil de lácteos azucrados tipo iogur ou leite fermentada.
En conclusión, os resultados de numerosos estudos mostran que a gran maioría dos alimentos dirixidos a nenos non son saudables. As medidas de carácter voluntario non son efectivas. Por tanto, son necesarias accións máis comprometedoras que garantan un alto nivel de protección da poboación infantil fronte á venda de produtos non saudables.
========================================
Artigo firmado Ana Belén Ropero Lara, profesora Titular de Nutrición e Bromatoloxía, directora do proxecto BADALI, web de Nutrición, Universidade Miguel Hernández, e Marta Beltrá García-Calvo, profesora de Nutrición e Bromatoloxí., Universidade Miguel Hernández
Deixa unha resposta